حكمت در شعر تمثيلی احمد شوقی وپروين اعتصامی

نویسندگان

  • منصور افرا دانشجوی دکترای زبان و ادبیات عربی، دانشگاه یزد، یزد، ایران.
  • سیدفضل اله میرقادری استاد بخش زبان و ادبیات عربی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.

DOI::

https://doi.org/10.22046/LA.2023.20

کلمات کلیدی:

پروين اعتصامي, احمد شوقی, حكمت, تمثيل

چکیده

شعر حكمي يكي از موضوعات مهم شعري در فارسي و عربي است و بسياري از شاعران در دوره‌هاي مختلف به هر دو زبان اشعار نيكوي حكمي سروده‌اند. احمد شوقي وپروين اعتصامي، حكمت را در قالب تمثيل و در خلال حكايت‌هايي به زبان حيوانات عرضه داشته‌اند. در اين مقاله بعضي از حكمت‌هاي دو شاعر كه در قالب تمثيل است به صورت تطبيقي مورد تحليل و بررسي قرار گرفته و وجوه اشتراك و تمايز هر يك بيان شده و سر انجام اين نتيجه حاصل آيد كه شوقي پس از بيان حكمت‌هايي كه در قالب تمثيل به زبان حيوانات دارد، به اظهار نظر مي‌پردازد ولي پروين حكمت‌هايي را در قالب تمثيل به زبان انسان، حيوان و جمادات بيان مي‌كند و در پايان گويي كه اظهار نظر را به عهده خواننده مي‌گذارد. هدف هر دو شاعر اصلاح اجتماع، ارشاد مردم به خير از طريق موعظه و انتشار حكمت و ارزش‌هاي اخلاقي است.

مراجع

قرآن کریم

آرین بور، یحیی (1374ه.ش). تاریخ ادبیات فارسی، بي چا، تهران: زوار.

إسماعیل، حسن (2005م). مصادر شعر شوقي للاطفال، د.ط، دار فرحة.

اعتصامی، پروین (1385ه.ش). دیوان پروین اعتصامی، الطبعة الرابعة، طهران: نهال نویدان.

بزرگ چمی، ویدا (بی تا). کلیت ادبیات تطبیقی، نامه‌ی انجمن، شماره‌ی30، بی سال، انجمن آثار و مفاخر فرهنگي.

بن اسماعیل السماعیل، عبدالرحمن (1418ه.ق). الحکمة في شعر شوقي الترابط بین القول والظرف، جامعة الامام، العدد 20، جامعة ملك سعود.

چاووش اکبری، رحیم (1378ه.ش). حکیم بانوی شعر فارسی؛ زندگی و شعر پروین اعتصامی، د.ط، طهران: ثالث.

شمس الدین ابراهیم، مجدي محمد (د.ت). الخرافات، المواعظ، المحاورات علی لسان الحیوان، الاستشراق، د. رقم، جامعة عین شمس.

شوقی، احمد (د.ت). دیوان شوقي (الشوقیات)، د.ط، لبنان: شرکة دار ارقم بن ابي ارقم.

علی محمدی، علی (1378ه.ش) مضامین حکیمانه در آثار متنبی و سعدی، کتاب ماه ادبیات، شماره27، سال سوم، دانشگاه سمنان.

غریب بهیج، علی (د.ت). شوقي وأدب الأطفال، الجدید، رقم179، د.سنة.

الفاخوری، حنا (1385ه.ش). تاریخ الادب العربی، الطبعة الرابعة، طهران: طوس.

مجمع اللغة العربية بالقاهرة (د.ت). المعجم الوسيط، د.ط، دار الدعوة.

محبی، تورج (1379ه.ش). مناظره در ادب فارسی، آموزش زبان و ادب فارسی، رقم56، بی سال، سازمان پژوهش و برنامه ریزی.

مدنی، نسرین (1386ه.ش). ادبیات تطبیقی و تطبیق شعر معاصر عرب و شعر معاصر ایران با تکیه بر شعر فروغ و غادة السمان، ادبیات تطبیقی، شماره2، بی. سال، دانشگاه آزاد جیرفت.

مستعلی بارسا، غلام رضا و شبنم قدیری یگانه (1388ه.ش). حکمت عملی از دیدگاه پروین، بهار ادب، رقم الثانی، سنة الثانیة، جامعة علامه طباطبایی.

مشرف، مریم (1390ه.ش). مفهوم تجدد و رویکرد کلاسیك در دیوان پروین اعتصامی، پژوهشنامه‌ی ادبیات تعلیمی، رقم 11، سال سوم، دانشگاه شهید بهشتی.

معلوف، لویس (1383ه.ش). المنجد في اللغة، طبع الثانی، طهران: مطبع منفرد.

Al-Fakhouri, H. (2006). Tarikh al-adab al-arabi [History of Arabic literature] (4th ed.). Tus.

Ali Mohammadi, A. (1999). Mazamin-e hakimaneh dar asar-e Motanabbi va Sa'di [Wise themes in the works of Motanabbi and Sa'di]. Ketab-e Mah-e Adabiyat, 27(3). Semnan University.

Al-Sama'il, A. R. B. I. (1998). Al-Hikmah fi sha'er Shawqi al-tarabut bayn al-qawl wa al-zarf [Wisdom in Shawqi's poetry: The connection between speech and context]. Jami'ah Al-Imam, 20. King Saud University.

Arianpour, Y. (1995). Tarikh-e adabiyat-e Farsi [History of Persian literature] (1st ed.). Zavar.

Bozorg Chemini, V. (n.d.). Koliyat-e adabiyat-e tatbiqi [The totality of comparative literature]. Nameh-ye Anjoman, 30. Anjoman-e Asar va Mafakher-e Farhangi.

Chavosh Akbari, R. (1999). Hakim banooye she'r-e Farsi; Zendegi va she'r-e Parvin E'tesami [The wise lady of Persian poetry; The life and poetry of Parvin E'tesami]. Sales.

E'tesami, P. (2006). Divan-e Parvin E'tesami [The divan of Parvin E'tesami] (4th ed.). Nahal-e Navidan.

Gharib Behij, A. (n.d.). Shawqi wa adab al-atfal [Shawqi and children's literature]. Al-Jadid, 179.

Ismail, H. (2005). Masader sha'er Shawqi lil-atfal [The sources of Shawqi's poetry for children]. Dar Farha.

Madani, N. (2007). Adabiyat-e tatbiqi va tatbiq-e she'r-e mo'aser-e Arab va she'r-e mo'aser-e Iran ba takyeh bar she'r-e Forugh va Ghade al-Saman [Comparative literature and comparing contemporary Arabic poetry and contemporary Iranian poetry focusing on the poetry of Forugh and Ghada al-Saman]. Adabiyat-e Tatbiqi, 2. Islamic Azad University, Jiroft.

Mahabi, T. (2000). Monazereh dar adab-e Farsi [Debate in Persian literature]. Amuzesh-e Zaban va Adab-e Farsi, 56. Sazman-e Pazhuhesh va Barnamehrizi.

Majma' al-Lughah al-Arabiyah bi al-Qahirah. (n.d.). Al-Mu'jam al-wasit [The intermediary dictionary]. Da'wah.

Marefat, M. (2011). Mafhum-e tajaddod va royekard-e klasik dar Divan-e Parvin E'tesami [The concept of modernity and the classical approach in the Divan of Parvin E'tesami]. Pazhuheshnameh-ye Adabiyat-e Ta'limi, 11(3). Shahid Beheshti University.

Mastali Parsa, G. R., & Ghodrigi Yeganeh, S. (2009). Hekmat-e amali az didgah-e Parvin [Practical wisdom from Parvin's perspective]. Bahar-e Adab, 2(2). Allameh Tabataba'i University.

Mo'arof, L. (2004). Al-Munjed fi al-lughah [Al-Munjed in language] (2nd ed.). Mofrad.

Shams al-Din Ibrahim, M. M. (n.d.). Al-Khurafat, al-mawa'ez, al-muhawarat ala lisan al-hayawan, al-istishraq [Fables, sermons, dialogues on the tongue of animals, orientalism]. Ain Shams University.

Shawqi, A. (n.d.). Diwan Shawqi (Al-Shawqiyat) [The divan of Shawqi (Al-Shawqiyat)]. Sharikat Dar Arqam ibn Abi Arqam.

The Qur'an. (n.d.).

##submission.downloads##

چاپ شده

2023-11-30

شماره

نوع مقاله

مقاله

##plugins.generic.recommendBySimilarity.heading##

##plugins.generic.recommendBySimilarity.advancedSearchIntro##