ردیابی باخت و افزایش در ترجمۀ ابهام و فرهنگ در نمایشنامۀ «مکبث» شکسپیر از انگلیسی به عربی

نویسندگان

  • حليمه حامد دانشیار متخصص ادبیات، گروه زبان انگلیسی و ادبیات، دانشگاه محمد خیضر، آزمایشگاه تخصصی چندرشته‌ای در زبان و فرهنگ، بسکره، الجزایر.
  • رمضان مهيری پروفسور زبان‌شناسی کاربردی، گروه زبان انگلیسی و ادبیات ، دانشگاه محمد خیضر، آزمایشگاه تخصصی چندرشته‌ای در زبان و فرهنگ، بسکره، الجزایر.
  • محمد مصطفى بحر استاد مدعو، گروه علوم اجتماعی، دانشگاه حسیبه بن بوعلی، الشلف، الجزایر.

کلمات کلیدی:

ابهام, فرهنگ, ترجمۀ ادبی, باخت و افزایش, مکبث

چکیده

ابهام از جمله صنایع ادبی است که پیوندی ناگسستنی با فرهنگ متن مبدأ دارد و نقشی اساسی در متون ادبی ایفا می‌کند، چرا که بر ژرفا، تعلیق و همچنین هماهنگی و وحدت اثر می‌افزاید. شاعران از آن برای انتقال همزمان زبان و فرهنگ بهره می‌برند، با این حال، ترجمۀ ابهام موجود در متن ادبی کاری به این سادگی نیست. ابهام به دلیل اختلافات زبانی و فرهنگی بین متن مبدأ و متن مقصد، مشکلات متعددی ایجاد می‌کند که این خود به باخت معنایی قابل توجهی در فرآیند انتقال منجر می‌شود. به منظور حفظ هم شکل زیباشناختی و هم تعلیق ناشی از ابهام، این مقاله از روشی کیفی پیروی کرده و بر رویکردهای لارنس ونوتی در ترجمۀ متون ادبی تکیه می‌زند. این پژوهش با مقایسۀ نمونه‌هایی از ترجمه‌های عربی مکبث شکسپیر توسط جبرا ابراهیم جبرا (۲۰۰۸) و امین حسین احمد (۱۹۹۴)، راهبردهای اصلی مترجمان برای اجتناب از باخت معنایی و فرهنگی را بررسی می‌کند. تحلیل داده‌ها نشان می‌دهد که مترجمان برای پرهیز از باخت در ترجمه، ناگزیر به بکارگیری راهبردهای خاصی از قبیل ترجمۀ تحت‌اللفظی، همگون‌سازی و خنثی‌سازی هستند تا هم هدف ارتباطی متن را برای خوانندۀ مقصد حفظ کنند و هم ترجمه‌هایی وفادار به متن مبدأ ارائه دهند. افزون بر این، پژوهش، کارآمدی ترجمۀ واژگان دارای بار فرهنگی خاص را از طریق راهبردهای همگون‌سازی، اقتباس و خنثی‌سازی به اثبات می‌رساند. این مطالعه همچنین دو راهبرد اصلی مبتنی بر مدل ونوتی، یعنی همگون‌سازی و بیگانه‌سازی را به خوانندگان معرفی می‌نماید.

چاپ شده

2025-02-28

شماره

نوع مقاله

مقاله

##plugins.generic.recommendBySimilarity.heading##

1 2 3 4 5 6 7 8 > >> 

##plugins.generic.recommendBySimilarity.advancedSearchIntro##